55 rocznica śmierci Jacka Koraszewskiego

27 marca 2024 r. mija 55 rocznica śmierci Jacka Koraszewskiego (1908-1969), długoletniego pracownika Biblioteki Śląskiej w Katowicach i jej dyrektora w latach 1956-1969, wybitnego organizatora życia naukowego na Śląsku.

Jacek Koraszewski urodził się 13 sierpnia 1908 r. w Opolu. Rodzina była zaangażowana w walkę o polskość Śląska.  Po III powstaniu śląskim i podziale Śląska przenieśli się z Opola do Katowic. Jacek (i jego brat Czesław) uczył się w gimnazjum w Trzemesznie i Katowicach, następnie studiował polonistykę na Uniwersytecie Jagiellońskim. W 1951 r. uzyskał doktorat, a w 1956 r. tytuł docenta.

W 1931 r. rozpoczął pracę w Bibliotece Śląskiej, gdzie przeszedł wszystkie stopnie, od bezpłatnej praktyki po stanowisko naczelne. Od początku ze szczególną troską gromadził wszelkie silesiaca. W czasie jego dyrektury zbiory Biblioteki wzrosły dwukrotnie (przyłączenie cennych zbiorów bibliotecznych z różnych źródeł gromadzonych w Muzeum Miejskim w Cieszynie, odzyskanie ok. 5 tys. tomów z dawnej biblioteki Leopolda Jana Szrenika w Cieszynie, uzupełnienie  zbioru silesiaków znanego zbieracza  K. Prusa), powiększyły się też lokale Biblioteki oraz założono centralny katalog silesiaków z zasobów wielu różnych książnic. Był jednym z inicjatorów powstania w Śląskim Instytucie Naukowym kartoteki biograficznej, z której miał powstać Śląski słownik biograficzny.  

Sporo publikował. W latach 1935-1939 redagował Wykaz literatury bieżącej o Śląsku, później w rozszerzonej formie jako Bibliografia Śląska, napisał wstęp do Katalogu centralnego dzieł Józefa Lompy, jego praca doktorska została wydana przez Instytut Zachodni w Poznaniu w 1957 r., szereg artykułów poświęcił tematyce Mickiewiczowskiej na Śląsku, zajął się też podobną tematyką w odniesieniu do dzieł J. Słowackiego. Liczne artykuły w czasopismach polskich i obcych poświęcił bogactwu humanistycznemu Śląska.

Był wybitnym organizatorem życia naukowego na Śląsku, założycielem Śląskiego Instytutu Naukowego, jego dyrektorem i wiceprzewodniczącym jego Kuratorium, członkiem Komitetu Organizacyjnego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach oraz współpracował z wieloma instytucjami naukowymi i społecznymi w Opolu, Poznaniu i Wrocławiu. Był posłem na sejm, członkiem komisji sejmowych. W latach 1949-1954 był prezesem Koła Związku Bibliotekarzy i Archiwistów Polskich.

Otrzymał liczne odznaczenia: Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Złotą Odznakę Zasłużonego dla Województwa Katowickiego, Odznakę Zasłużonego Działacza Kultury, Honorową Odznakę Związku Bibliotekarzy i Archiwistów oraz francuskie Croix du Blesse i Croix de Guerre avec Palme.

M.S.-C.