65 rocznica śmierci Stanisława Piotra Koczorowskiego

30 listopada 2023 r. mija 65 rocznica śmierci Stanisława Piotra Koczorowskiego (1888-1958), bibliotekarza, bibliofila, literata, tłumacza literatury francuskiej, redaktora i bibliografa. Był barwną postacią, znaną w środowiskach naukowych oraz kulturalnych Paryża i Warszawy.

Po studiach filologicznych w Polsce, w 1914 r. uzyskał dyplom na Sorbonie z zakresu literatury francuskiej. Po raz pierwszy z pracą bibliotekarską zetknął się katalogując księgozbiór rodziny Jaroszyńskich w Kunie na Podolu. Od 1918 pracował w Warszawie, m.in. w Głównym Urzędzie Likwidacyjnym, gdzie inwentaryzował archiwa poniemieckie.

W grudniu 1920 r. rozpoczął pracę u boku Władysława Mickiewicza w Bibliotece Polskiej w Paryżu. W 1927 został jej kustoszem. Przygotował Bibliotekę do ponownego otwarcia po I wojnie światowej. Rozbudował ją organizacyjnie, uporządkował katalogi, udostępnił zbiory. Uczynił z Biblioteki ośrodek kulturalny dla miejscowej Polonii; organizował wystawy i odczyty. Zajmowała go recepcja literatury polskiej we Francji. Był inicjatorem powstałego w 1924 r. Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Książki w Paryżu i pierwszym jego prezesem. Brał udział w międzynarodowych kongresach bibliofilów.

W 1931 r. powrócił do Warszawy i rozpoczął pracę w Bibliotece Narodowej. Objął kierownictwo Biura Międzynarodowej Wymiany Wydawnictw, jednocześnie prowadził referat poloników zagranicznych, w 1939 r. został także kustoszem Działu Rękopisów Nowszych BN, usytuowanego w Centralnej Bibliotece Wojskowej (CBW).

W 1936 r. został prezesem warszawskiego Towarzystwa Bibliofilów Polskich. Z Paryża przywiózł własne cenne zbiory, liczące ok. 16 tys. książek, czasopism, rycin i rękopisów.

W 1939 r. organizował akcję ochrony zbiorów BN zlokalizowanych w CBW. Pozostawił opis ich zagłady po bombardowaniu 24 września, gdy spłonął prawie cały zasób CBW. W latach okupacji pracował w BN pod niemieckim zarządem. Od grudnia 1944 brał udział w akcji wywożenia zbiorów z Warszawy do Pruszkowa. Uratował m.in. rękopisy Norwida i Hoene-Wrońskiego ze zbiorów Zenona Przesmyckiego.

Od kwietnia 1945 r. kontynuował pracę w BN jako kierownik Działu Uzupełniania Zbiorów. Brał udział w akcjach rewindykacyjnych. Odnalezioną i zabezpieczoną w ich trakcie część zbiorów Biblioteki Polskiej z Paryża odwiózł w 1947 r. do macierzystej książnicy.

Był autorem bibliografii literackich i z zakresu historii sztuki. Wiele tekstów poświęcił sprawom bibliofilstwa oraz losom zbiorów warszawskich w latach 1939-1945.

H. Ł.