20 rocznica śmierci Sławy Zofii Łabanowskiej

15 maja  2024 r. mija 20 rocznica śmierci Sławy Zofii Łabanowskiej (1926-2004), wieloletniej kierowniczki warszawskiej biblioteki dla dzieci.

Urodziła się 10 maja 1926 r. w Sokółce, jako córka Jana, oficera Wojska Polskiego i pielęgniarki Władysławy z domu Marcinkiewicz. Od 1930 r. rodzina mieszkała w Grodnie, gdzie Sława ukończyła sześć klas Szkoły Ćwiczeń im. Elizy Orzeszkowej. W czasie wojny mieszkała w Warszawie, ucząc się w Gimnazjum i Liceum im. Cecylii Zyberk-Plater.  Świadectwo dojrzałości otrzymała w 1944 r. Po Powstaniu Warszawskim, wywieziona przez Niemców, była w obozie przejściowym we Wrocławiu, obozie pracy w Görlitz, a następnie na przymusowych robotach w okolicach Lubania Śląskiego. W 1945 r. zamieszkała w Białymstoku i pracowała w Białostockim Urzędzie Wojewódzkim w Wydziale Opieki Społecznej. We wrześniu 1946 r. przeprowadziła się do Warszawy i rozpoczęła studia na Wydziale Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego, które ukończyła w 1952 r.

W grudniu 1946 r. skończyła Kurs dla Bibliotekarek Bibliotek Dziecięcych, zorganizowany przez Bibliotekę Publiczną m.st. Warszawy. Od 1 grudnia 1946 r. pracowała w Bibliotece Publicznej na Koszykowej w Bibliotece dla Dzieci i Młodzieży nr 5. W 1947 r. została kierowniczką tej placówki, która powstała  w 1927 r., z inicjatywy Heleny Radlińskiej, jako Biblioteka Wzorowa dla Dzieci.
Od początku, mimo trudnych warunków lokalowych, organizowała spotkania, konkursy, zabawy literackie, inscenizacje, wycieczki, lekcje biblioteczne, wieczory baśni, warsztaty plastyczne i inne formy pracy z najmłodszymi czytelnikami. Odwiedzała także dzieci, przebywające w szpitalach, czytając im książki i opowiadając bajki. Współpracowała z pobliskimi szkołami, m.in. ze szkołą specjalną, uzgadniając i organizując zajęcia dla uczniów i nauczycieli. Biblioteką dla Dzieci i Młodzieży nr 5 kierowała do 10 sierpnia 1990 r. Potem pracowała tam przez 11 lat na pół etatu, a od 1 września 2001 r. została wolontariuszką.

W latach sześćdziesiątych XX w. prowadziła wykłady z zakresu bibliotekoznawstwa dziecięcego i metodyki pracy z czytelnikiem dla słuchaczy Państwowego Ośrodka Kształcenia Bibliotekarzy w Jarocinie. Dzieliła się też wiedzą o metodach pracy z dziećmi ze studentami Wydziału Pedagogiki UW, Państwowego Instytutu Pedagogiki Specjalnej, Instytutu Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych UW, a także słuchaczami Centrum Ustawicznego Kształcenia Bibliotekarzy.

Bibliotekę odwiedzali bibliotekarze ze Słowacji, Rosji, Japonii, Stanów Zjednoczonych, Czech, Holandii, Litwy, Łotwy i Danii, zapoznając się z jej metodami pracy z dziećmi.

Sława Łabanowska była współautorką jedynego podręcznika dla bibliotekarek dziecięcych W bibliotece dla dzieci. Poradnik metodyczny (1965; wyd. 2. popr. i uzup., 1972). Swoje doświadczenia przedstawiała w „Bibliotekarzu”, „Poradniku Bibliotekarza” i „Nowej Szkole”.

Przez wiele lat współpracowała z Towarzystwem Przyjaciół Warszawy. Była przewodniczącą Młodzieżowej Komisji Towarzystwa Przyjaciół Warszawy – Oddziału Ochota. Działała w  wielu stowarzyszeniach i organizacjach, m.in. w Stowarzyszeniu Bibliotekarzy Polskich, Towarzystwie Przyjaciół Dzieci, Polskim Czerwonym Krzyżu, Lidze Ochrony Przyrody, Polskim Towarzystwie Turystyczno-Krajoznawczym, NSZZ „Solidarność”.

Sława Łabanowska otrzymała wiele orderów i odznaczeń, m.in.: Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Srebrny Krzyż Zasługi, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Złotą Honorową Odznaką Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, Złotą  Odznakę „Za Zasługi dla  Warszawy”, Odznakę „Zasłużony Działacz Kultury”, Honorową Odznaką Stowarzyszenia Bibliotekarzy Polskich. 

Zmarła 15 maja 2004 r. Została pochowana na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 123 rząd 2 miejsce 10).

M.P.